कथा : मैत्रा – भाग १

प्रकरण – लग्न

मिहिरचे बालपण गावात झाले होते आणि मैत्रा शहरातील आधुनिक युवती होती. मिहीर मैत्राला फक्त जवळची मैत्रिण म्हणून मान्य होती. तो मैत्राशी एक जवळची मैत्रिण म्हणूनच तिच्यापाशी आपल्या भावना व्यक्त करायचा. त्याने कधी त्यापलीकडे विचार केला नाही पण मैत्राचा सहवास त्याला खूप आवडायचा. आधी कधी त्याची अशी द्विधा मनस्थिती झाली नव्हती. विचारातील फरकामुळे त्याला या प्रेमाची काही शाश्वती वाटत नव्हती. त्यामुळेच त्याने आपल्या मनाचा दरवाजा बंदच करून टाकला.

मैत्रा तर मिहीर मध्ये खूप गुरफटली होती. तिला मिहीर शिवाय काही सुचत नव्हते. ऑफिस मध्ये मिहीर, घरी असताना मिहीर सोबत बोलणे. सगळी कडेच मिहीर तिला दिसायला लागला. तिच्या विचारात सुद्धा मिहीर झळकायला लागला. ती मिहीरमय झाली. त्यामुळे कळत-नकळत मैत्रा मिहीरवर प्रेम करू लागली होती. किर्तीला सुद्धा ही गोष्ट माहीत होती. तिने मैत्राला सांगीतले की तू मिहीर जवळ मनातील भावना व्यक्त कर. पण मैत्राची इच्छा होती की मिहीरनेच तिला प्रपोज करावे. पण मिहीरला ते कधीच मान्य झाले नसते. त्यामुळे पेच निर्माण झाला होता.

पण ती समस्या किर्तीच्या मध्यस्थीने सुटली. कीर्ति दोघांची मैत्रिण होती. किर्तीला वाटायचे की दोघ एकमेकाला अनुरूप आहेत. किर्तीला मन जुळवायचे काम करायचे होते. एकदा नाष्टा करताना मिहीरने किर्तीला समजावून सांगीतले की दोघांच्या विचारसरणीत, रहाणीमानातील किती फरक आहे. त्याच्या स्वत:च्या मागे कुटुंबाची काही पार्श्वभूमी नाही. त्याच्या कडे आर्थिक पाठबळ सुद्धा नव्हते. त्याला कोणी आधारस्तंभ सुद्धा नव्हता. किर्तीने सगळी माहिती मैत्राला पुरवली. मैत्राने सगळ्या समस्या मान्य केल्या तरी पण तिचे मिहीर वरील प्रेम काही कमी झाले नाही.

मिहिरचे विचार बुरसटलेले नव्हते. तो या शहरातील वातावरणात पाण्यात जशी साखर विरघळते तसे तो वातावरणात मिसळून गेला होता. मिहिरने परत आपल्या मनाचा दरवाजा किलकिला करून मैत्रावरचे त्याचे प्रेम आणि मैत्राचे त्याच्या वरचे प्रेम यावर अभ्यास केला. प्रेमाचा झरोका बंद केल्यामुळे त्याची बेचैनी खूप वाढली होती. शेवटी त्याला मान्यच करावे लागले की त्याचेही मैत्रावर खूप प्रेम आहे. त्यामुळे त्याने मैत्राचे विचार मान्य केले आणि शेवटी त्याच्या कडे प्रपोज शिवाय काही पर्यायच नव्हता.

मैत्रा आज खुप आनंदात होती कारण मिहीरने तिला आकस्मित रित्या लग्नासाठी प्रपोज केले होते. त्याने प्रपोज करण्या अगोदर त्याच्या बद्दल सगळी माहिती सांगितली. यथावकाश त्यांचे लग्न जमले. सगळ्यांना खूप आनंद झाला कारण मैत्रा आणि मिहीर हे एक आदर्शवत जोडपे होणार होते. शेवटी एकदाचे विवाह नोंदणी कार्यालयात लग्न लागले. मिहीरचा वयाच्या २८व्या वर्षी मैत्रा सोबत लग्न होऊन त्यांचा राजा राणीचा संसार चालू झाला. घरात दोघेच असल्यामुळे काहीही वादविवाद होण्यास वावचं नव्हता. दोन वर्षा नंतर दोघांत तिसर्‍याचे आगमन झाले.

आस सोबतीची…
दमछाक मनाची…
मैत्री विचाराची…
भाषा जिवलगाची…

प्रकरण – कुटुंब 

अचानक एक दिवस एक साठीतील महिला मिहीरला भेटायला आल्या. मैत्राला वाटले की कोणी तरी ओळखीची असेल. महिलेचा सोज्वळ चेहरा, कपाळावर थोड्या आठ्या, करारी आवाज मैत्राला जाणवला. ज्यावेळेस त्या बाई जवळ येऊन मैत्राचा चेहरा न्याहाळत होत्या त्यावेळेस मैत्राला खूप विचित्र वाटले. त्यांच्या डोळ्यात एक वेगळीच चमक होती. डोळ्यातून काहीतरी सांगायचा त्या प्रयत्न करत होत्या. पण मैत्राला चेहर्‍यावर काहीच वाचता आले नाही. मिहिरच्या वागण्यात काही विशेष जवळीक जाणवली नाही. मिहीरला त्या दोन मिनिटे बोलल्या. बोलणे म्हणजे काय त्या महिलेने मिहिरला काहीतरी सांगीतले आणि मिहिरने नकार दर्शवण्यासाठी मान हलवली. जाताना त्या निराश दिसल्या. मैत्राने त्या स्त्रीबद्दल माहिती जाणून घेण्याची उत्सुकता लागली.

मग त्या गेल्या नंतर मिहीरला विचारले त्या काकू कोण होत्या आणि का आल्या होत्या? मिहिर म्हणाला त्याचं नाव सुभद्रा आहे म्हणजे तुझ्या सासूबाई होत्या. मैत्राला जबरदस्त धक्का बसला. मैत्राला काय बोलावे हेच सुचेना. आत्ता गेलेल्या महिला दुसर्‍या तिसर्‍या कोणी नसून तिच्याच सासूबाई होत्या. आत्ता तिला कोडे पडले की आपल्या आईशी हा माणूस असा अलिप्त का वागला असेल? तिच्या मनात त्यांच्या बद्दल विचाराचे थैमान सुरू झाले. तिला आठवले मिहिरने तिला कधीच सासूबाई बद्दल सोडा कुटुंबा बद्दल सुद्धा सांगीतले नव्हते. ही अशी अचानक सासूबाईची भेट आणि मिहीरचे वागणे तिच्या काही पचनी पडत नव्हते. बरं त्यांनी सुद्धा आपली ओळख सांगीतली नाही की मी मिहीरची आई आहे. एवढ्या दिवसाच्या संसारात आणि लग्ना अगोदरच्या ओळखीत एकदा सुद्धा मिहीरने आईचे नाव काढले नाही. तिला काय गौडबंगाल आहे काहीच कळत नव्हते. मिहीरने कंपनीतील ओळखीपासून ते लग्ना पर्यंत कधीच नाव काढले नाही तेही आई असून सुद्धा. ऐकावे ते नवलच आणि बघावे ते नवलच. किती ही लपवले तरी आपल्या माणसा बद्दल आपुलकी आणि प्रेम डोळ्यात आणि वागण्यात दिसतेच. आणि तेच तिच्या सासूबाई डोळ्यातून सांगत होत्या.

मैत्राने मिहीरला या सगळ्यांचा खडसावून जाब विचारला. महत्त्वाची गोष्ट का लपवली यावर मैत्राने आगपाखड केली.

मैत्रा – “मिहीर तू मला विनाकारण फसवले आहेस? का असा वागलास मा‍झ्याशी?”

मिहीर – “मी तुला माहिती दिली नाही. पण मी तुला फसवले नाही.”

मिहीर – “माझे कुटुंब जळगावच्या एका तालुक्याच्या ठिकाणी राहते. माझे शिक्षण तिथेच झाले. माझे मा‍झ्या घरच्या सोबत पटत नसल्या मुळे मी त्यांच्या पासून वेगळा राहतो. मी त्यांना मागेच १० वर्षा खाली सोडून आलोय. आत्ता माझा त्यांच्याशी काहीच संबंध नाही. आणि मी हे सोडून काहीही लपवलेले नाही. आणि यामुळे तुला काय फरक पडणार आहे. तू तर आधुनिक आहेस आणि तुला सासू असली काय नसली काय फरक पडणार आहे? त्यांचा आपल्या संसारात काहीच अडसर नाही.”

मैत्रा – “हे तुला मला आधी सांगीतले असते तर बरे झाले असते. आणि तू तुझ्या जन्मदात्री आईला कसे काय विसरलास?”

“त्या इथे कशासाठी आल्या होत्या? काय बोलल्या.”

“त्या मला इथे भेटायला आल्या होत्या आणि समजावून सांगण्यासाठी की घरी कधी तरी येत जा?”

“मला माहिती नाही ते आधी त्यांना परत बोलवून घे आणि ठीक ओळख करून दे.”

मिहिरने त्यांच्या आईला फोन लावला तर त्या गावी परत निघाल्या होत्या.

कुटुंबाची पडझड…
मनाची घुसमट…
नात्याची धडपड…
जीवाची फरफट…